BMT bu gün ilk dəfə Beynəlxalq Kartof Gününü qeyd edir

BMT bu il mayın 30-da ilk dəfə qeyd edilən Beynəlxalq Kartof Günündə diqqəti bu vacib məhsulun əhəmiyyətinə çəkib.

ILK.AZ Azərtac-a istinadla xəbər verir ki, BMT-nin müraciətində XVI əsrdə Avropaya gətirilən və sonra bütün dünyaya yayılan, mənşəyi Cənubi Amerikanın And dağlarında olan kartofun minilliklər boyu əsas qida mənbəyi olduğunu qeyd edib.

Təşkilatın müraciətində bildirilir: “Kartof təbii ehtiyatların, xüsusən əkin sahələrinin və suyun məhdud olduğu kənd və digər ucqar ərazilərdə əlçatan və doyumlu qida, habelə yaxşı dolanışıq təmin etmək üçün strategiyaların mühüm tərkib hissəsidir. Məhsulun çoxyönlü olması və müxtəlif şəraitdə böyümə qabiliyyəti onu əlverişli edir. Kartof, həmçinin iqlimə uyğun məhsuldur, çünki digər bitkilərlə müqayisədə aşağı səviyyədə istixana qazı emissiyası yaradır”.

BMT-nin Kənd Təsərrüfatı və Ərzaq Proqramı qeyd edir ki, son onillikdə qlobal kartof istehsalı 10 faiz artıb ki, bu da məşğulluq və əhalinin gəlirinin artmasına gətirib çıxarıb, lakin qlobal miqyasda aclıq və qida çatışmazlığına son qoymaq üçün bu məhsulun bütün potensialından istifadə etmək istiqamətində daha çox iş görülməlidir. Bundan əlavə, kartoflar arasında 5000-dən çox təkmilləşdirilmiş sort və fermer sortları - torpaq növləri ilə geniş spektrli müxtəliflik mövcuddur ki, bunların çoxu Latın Amerikasındakı orijinal yerlər üçün unikaldır. Mədəni kartofun 150 yabanı “qohumu” müxtəlif istehsal mühitlərinə uyğunlaşmaq qabiliyyəti, zərərvericilərə və xəstəliklərə qarşı müqavimət də daxil olmaqla bir sıra əlamətlərə malik geniş genetik variasiya nümayiş etdirir. Onlar daim dəyişən ətraf mühit şəraitinə, zərərvericilərin və xəstəliklərin yeni biotiplərinə və istehlakçıların seçimlərinə cavab vermək üçün məhsulun davamlı genetik təkmilləşdirilməsi üzrə irsi xüsusiyyətlərin anbarıdır.

2023-cü ilin dekabrında BMT Baş Assambleyası kartofun çoxsaylı qida, iqtisadi, ekoloji və mədəni dəyərləri, habelə onun əvəzsiz qida resursu, gəlir mənbəyi kimi insanların rifahına töhfəsi haqqında məlumatlılığı artırmaq məqsədilə may ayının 30-nun Beynəlxalq Kartof Günü kimi qeyd edilməsinə qərar verib. 2030-cu ilədək Dayanıqlı İnkişaf Gündəliyini həyata keçirmək və onun Dayanıqlı İnkişaf Məqsədlərinə nail olmaq məqsədi ilə kənd ailələri və istehsalçılarının dəstəklənməsi üzrə proqramlar həyata keçirilir.

Mənbə: AZƏRTAC