İnsanlar tərəfindən yetişdirilmədən evvəl meyvə və tərəvəzlər necə idi?

Meyvə və tərəvəzlərin yabanı formaları olduqca fərqlidir.

Çağdaş meyvə və tərəvəzlər

Çox gözəl görünürlər, eləmi? Genetik Modifikasiya Olunmuş (GMO) məhsullara çox rast gəlinir. İnsan min illərdir qida məhsullarının genetikasını dəyişir. Meyvə və tərəvəzlərin yabanı halı, dadı, ölçüsü indiki formalarından çox fərqlənirdi.

Yabanı qarpız

Giovanni Stanchi tərəfindən 1645-1672-ci illər arasında çəkilmiş bu rəsmdə görülən qarpızın içi boş olduğunu və altı üçbucaqdan ibarət olduğunu görürük.

Modern qarpız

Zamanla qarpızın keçdiyi təkamülə baxılsa, sululuğu və qalınlaşdığı görünür. Dənələri qara və təzədir.

Yabanı banan

İlk bananlar azı 7 min il əvvələ təsadüf edir. Vəhşi banana bənzər bitkilər Papua və Yeni Qvineya və Cənubi Asiyada yetişir.

Modern banan

Hazırki bananın daha dadlı, qabığının fərqli və təzəliyin qorunmasında effektli olduğu görünür.

Yabanı badımcan

Badımcanın sarı, ağ və narıncı rənglərinə rast gəlinir. İlk badımcanlar Çində yetişib.

Modern badımcan

Müasir badımcanların yabanı formasından çox böyük və çox tünd rəngdə olduğu müşahidə edilir.

Yabanı kök

İlk köklər İranda X əsrdə yetişdirilib. Bu köklər çəhrayı və ağ rəngdə, incə gövdəli olub.

Modern kök

Mütəxəssislər kökü hazırki formaya gətiriblər. Bəzi fərqliliklər yaranıb.

Yabanı qarğıdalı

İlk qarğıdalılara təxminən 9 min il əvvəl rast gəlinib. Bu qarğıdalılar nazik idi və dənələri kartof kimi quruydu.

Modern qarğıdalı

İndiki qarğıdalının 9000 il əvvəlki əcdadlarından min dəfə böyük olduğu bildirilir. Təxminən 5% daha çox şəkərli olması da tapıntılar arasındadır. Bu dəyişikliklərin yarıdan çoxunun XV əsrdə qarğıdalıların Avropaya köçündən sonra baş verdiyi də məlumdur.

Yabanı şaftalı

6 min il əvvələ təsadüf edən ilk şaftalılar indikinə yaxın dadda idilər.

Modern şaftalı

Daha dadlı və suludur. Yabanı formasından 64 dəfə böyükdür. Yeməli hissəsi daha çoxdur.

Yabanı portağal

Yabanı portağal göründüyü kimi daha az sulu və vizual olaraq iştahaaçan deyil. Müasir formasından fərqli olaraq, ağaclardan deyil, kollardan yığılır.

Modern portağal

Portağal təkamül keçdikdən sonra daha sulu olub. Şəkərlilik və dad baxımından çox fərqlidir.

Yabanı ananas

Ana vətəni Cənubi Amerika sayılır. Yabanı ananas dənəli və toxumlu idi. Daha az suluydu.

Modern ananas

Cari ananas su və şəkərlə boldur. Ticari əhəmiyyətli meyvədir.

Yabanı pomidor

Kiçik ölçüdə idi, rəngi fərqliydi. Terminoloji adı Lycopersicon olan yabanı pomidorun dadı hazırkindən çox fərqlənirdir.

Modern pomidor

Müasir pomidor daha fərqli növlərdədir. Dadı əvvəlki formasına nisbətən yaxındır.

Yabanı kartof

Yabanı kartofun vətəni Mərkəzi Amerika sayılır. Bundan 200-ə yaxın növ əldə olunub. Sözügedən coğrafiyada 120-yə yaxın növü vardır.

Modern kartof

İndiki kartof sululuğu, ölçüsü və rəng tonu baxımından əvvəlkindən fərqlənir.